Nghi Lộc là địa phương có số lượng di tích lớn với 240 di tích kiểm kê, trong đó có 01 di tích xếp hạng Quốc gia đặc biệt, 12 di tích xếp hạng cấp Quốc gia, 20 di tích xếp hạng cấp Tỉnh. Nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động, tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị di tích trên địa bàn, huyện đã xác định các nhiệm vụ trọng tâm bao gồm: Nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về di tích lịch sử văn hóa, hoàn thành kiện toàn Ban quản lý di tích đã được xếp hạng và thành lập BQL di tích trong danh sách kiểm kê; Xây dựng kế hoạch nâng hạng, xếp hạng di tích; Tổ chức kiểm tra, rà soát, điều chỉnh, bổ sung danh mục kiểm kê di tích trình Ủy ban Nhân dân Tỉnh xem xét, quyết định.

Năm 2023 đã tu bổ, tôn tạo một số di tích, đặc biệt di tích Quốc gia đặc biệt Đền Nguyễn Xí: tu bổ hạ điện , nâng cấp sân , khuôn viên . Tổng ngân sách hơn 3 tỷ đồng, tu bổ nhà trưng bày : tổng ngân sách 1 tỷ 700 triệu đồng; Đền Cửa: Lát sân khuôn viên cung thượng điện , xây bờ bao, nâng cấp sân, hồ bán nguyệt với tổng kinh phí hơn 1 tỷ; Đền Tráng Liệt xã nghi thiết: Tu bổ di tích , nâng cấp sân, xây bờ bao , khuôn viên , cổng ... với tổng kinh phí 3 tỷ 200 triệu đồng. Nhà thờ Nguyễn Thứ Tự xã Nghi Trường tu bổ di tích , nâng sân với tổng ngân sách 420 triệu đồng, nhà thờ Nguyễn Duy xã Nghi Công Nam tu sửa thượng điện . khuôn viên , nhà truyền thống… với tổng ngân sách 1 tỷ 960 triệu đồng

Năm 2024, huyện cũng sẽ lập phương án bảo tồn, đầu tư tu bổ, tôn tạo theo từng loại hình, giá trị và mức độ xuống cấp của di tích, đáp ứng nhu cầu cấp thiết về việc bảo tồn, tu bổ, tôn tạo theo định hướng phát triển của huyện. Rà soát các di tích xuống cấp, có dấu hiệu xuống cấp để khảo sát lập hồ sơ đề nghị bổ sung danh mục đầu tư trung hạn thực hiện tu bổ, tôn tạo. Chú trọng các di tích Quốc gia đặc biệt, di tích xếp hạng cấp Quốc gia và Tỉnh, di tích cách mạng kháng chiến và những di tích gắn với di sản văn hóa tiêu biểu. Thực hiện Lập quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích Quốc gia đền ngoài cụm đình đền chùa trung kiên nghi thiết,trình tu sữa cấp thiết di tích Đình chợ xâm nghi hoa, Chùa tuyết sơn xã nghi tiến, Nhà thờ nguyễn trương nghi xá, nhà thờ Nguyễn Kế Hưng xã Khánh Hợp

Đặc biệt năm 2024, huyện đã tập trung triển khai thực hiện dự án Số hoá và thực hiện giao diện ảnh đối với 21 di tích tại các xã Khánh Hợp, Nghi Xuân, Nghi Trường, Nghi Phong, Nghi Hoa, Nghi Thiết,  Nghi Tiến, Nghi Yên. Phối hợp với Ban quản lý di tích Tỉnh kiểm kê cổ vật, di vật tại 33 di tích đã được xếp hạng kết quả kiểm kê được 647cổ vật; 595 di vật. Cùng với đó, huyện cũng chú trọng công tác kiểm tra nhằm phát hiện sai phạm; kiên quyết và kịp thời xử lý các sai phạm về tu bổ di tích tại các xã trên địa bàn huyện.

                                                                                    Phùng Oanh – Nguyễn An